Hennep in Frankrijk

Antieke ansichtkaart

Een knap Bretons meisje zit op een stenen trap – die vermoedelijk naar haar huis leidt – hennep te spinnen. Ze heeft prachtige Bretonse klederdracht aan. De jurk, waarschijnlijk van zwart satijn of fluweel, is met bloemfiguren geborduurd en met kant versierd. Haar golvende haar is onder een wit mutsje gestoken. Twee lange linten vallen sierlijk achter haar oren. Twee mannen, beiden gehuld in prachtige kostuums, staan links en rechts van haar. Zouden deze twee elegante heren om haar hand dingen? Of zijn het haar oudere broers, die in de hennephandel zitten? Of misschien textielhandelaars die de kwaliteit van de gesponnen draad inspecteren?

Deze antieke ansichtkaart “Moeurs Et Types Bretons – filant le chanvre” (Bretonse gewoontes en gedaantes – het spinnen van hennep) stamt uit het jaar 1910 en is gemaakt in het departement Morbihan in de Franse regio Bretagne. De verfijnde klederdracht van de drie geportretteerde personen getuigt van de welstand van hun families. Vanaf de zestiende eeuw is het Franse schiereiland dan ook behoorlijk rijk geworden met het telen, spinnen en weven van hennep.

Bretonse hennepweefsels

De beekjes die de Oost-Bretonse dorpjes Locronan, Josselin, Quintin en Vitré doorkruisen waren namelijk gunstig voor de vervaardiging van hennepweefsels. Na de oogst in het najaar werden de hennepstelen met een hoogte van twee tot drie meter ‘geroot’ – een natuurlijk bacterieel proces van ontbinding – door ze voor korte tijd in deze beekjes te leggen. De houten kern van de stam raakte dan los van de bastvezels. De vochtige stelen werden vervolgens opgebonden in bundels en tegen een speciaal hek of een geknotte wilg te drogen geplaatst. In de wintermaanden spinden en weefden de vrouwen de hennep tot touwen, doeken en zeilen.

Internationale roem

De Bretonse henneptelers wisten met hun zeilen en touwen van hoge kwaliteit niet de minste klanten aan te trekken: de koninklijke vloot van Frankrijk, de Britse marine, de Spaanse Armada en de Amerikaanse koloniën. In zijn tragedie “Coriolanus” (1608) roemde niemand minder dan William Shakespeare de kwaliteit van de hennepdoeken uit Locronan. Dankzij hennep stroomde het geld de Franse regio binnen. In Bretagne werd zodoende niet alleen internationale roem, maar ook belangrijk architectonisch erfgoed bij elkaar geweven, door meisjes zoals op dit kaartje.