Hennep in Duitsland

Voor het dagelijks leven

“O sieh’, was steh’n auf dem Papier für Bilder und Geschichten hier: Vom Hanf, den Vöglein hat gepickt, den man zu Öle hat zerdrückt…”

“O kijk, wat staan hier voor afbeeldingen en verhalen op papier: over hennep, door de vogel gepikt, door de mens tot olie geperst.”

Dit rijmpje komt uit het 24-pagina tellende “Büchlein vom Hanf. Gedichte von H. Jäde, Zeichnungen von C.W. Müller” (vertaling: Boekje over hennep. Gedichten door H. Jäde, tekeningen door C.W. Müller”) uit het jaar 1889, dat onderdeel is van de vaste collectie van het Hash Marihuana & Hemp Museum in Amsterdam. Aan de hand van prachtige illustraties en gedichten wordt uitgelegd hoe belangrijk de hennepteelt in de streek Elzas (sinds 1870 Duits grondgebied) voor het dagelijks leven in het Duitse Keizerrijk was. In de stilte voor de storm van de Eerste Wereldoorlog werden Duitse boeren namelijk aangespoord hennep te gaan verbouwen voor een herstel van een zelfvoorzienende Duitse economie en dit boekje was het perfecte pamflet hiervoor.

Hoewel de afbeeldingen in “Büchlein vom Hanf” een romantisch beeld schetsen van het boerenleven, was de realiteit anders. De hennepverwerking was zware arbeid, waar hele gezinnen zich mee bezig hielden om een boterham te verdienen.

Hennep in Duitsland na WO II

Na de Tweede Wereldoorlog kromp de hennepteelt in Duitsland tot nagenoeg niets, voornamelijk door de concurrentie van geïmporteerde vezels als katoen en jute en nieuw ontwikkelde kunstvezels.

Zo’n honderd jaar na de publicatie van “Büchlein vom Hanf”, in 1982, kreeg de Duitse hennep de genadeklap, toen hennepteelt door een wetswijziging volledig verboden werd. Op dat moment werd de laatste hennepboer in Duitsland, oorlogsveteraan Martin Butter, gedwongen om zijn productie te staken. Zijn hennep werd verkocht aan fabrikanten van touw, kleding en sigarettenpapier, en lokaal gebruikt als bouwmateriaal. In plaats van een klacht in te dienen bij het Europees Hof van Justitie – de Europese Unie staat de teelt van hennep vanwege het lage THC-gehalte toe -, accepteerde Butter een monetaire vergoeding van de Duitse regering. Veertien jaar later schafte bondskanselier Helmut Kohl het verbod weer af in reactie op de steeds luider klinkende protesten van hennepliefhebbers, wetenschappers en milieuorganisaties.

Sindsdien wordt in Duitsland hennep als industrieel gewas herontdekt. Duitse agrariërs kunnen dit rijmpje uit “Büchlein vom Hanf” zich ter harte nemen: “Zaaien is geen kinderspel: niet te weinig en niet te veel, niet te dun en niet te dik; hennepzaad is een meesterstuk.”